Astygmatyzm – jedna z najpowszechniej występujących wad wzroku. Zamglony obraz, nieprawidłowe widzenie linii – to wszystko może skutecznie utrudnić nam życie. Czy konieczne są okulary? A może lepiej zdecydować się na zabieg operacyjny, by na dobre pozbyć się tej przypadłości?

• Jak rozpoznać astygmatyzm?
• Na czym polega astygmatyzm?
• Okulary korekcyjne na astygmatyzm
• Keratotomia promienista
• Leczenie astygmatyzmu laserem

Jak rozpoznać astygmatyzm?

Czym objawia się ta wada wzroku? Jej najbardziej charakterystyczne objawy to zamglony obraz, nieostre kontury, ogólne zaburzenia poczucia przestrzeni, a także problemy z postrzeganiem linii. Linie proste widzi się jako krzywe, występują też trudności w widzeniu jednocześnie linii poziomych i pionowych. Często astygmatyzmowi towarzyszą bóle głowy w okolicy czoła, mrużenie i przecieranie oczu. Taka wada może poważnie utrudnić codzienne życie w sytuacjach, które wymagają widzenia z daleka czy bliska.

Na czym polega astygmatyzm?

Skąd biorą się owe zaburzenia w widzeniu? Za wszystko odpowiada nieregularny kształt rogówki. Prawidłowo promienie światła powinny skupiać się w jednym punkcie na siatkówce. W astygmatyzmie z powodu krzywizn rogówki światło załamuje się i skupia w dwóch punktach. Właśnie to jest powodem nieostrego widzenia. Jeśli ogniska znajdują się przed siatkówką, mamy do czynienia z astygmatyzmem krótkowzrocznym, jeśli są poza siatkówką – z nadwzrocznym. Zdarza się także astygmatyzm mieszany.

Okulary korekcyjne na astygmatyzm

Najprostszą i pewnie właśnie z tego powodu również najpowszechniejszą metodą leczenia astygmatyzmu jest korekcja okularowa. Przy niedużym astygmatyzmie (do jednej dioptrii) okulary zaleca się tylko do nauki, pracy przy komputerze czy prowadzenia samochodu. Jeśli przypadłość jest większa, okuliści zalecają stałe noszenie okularów lub szkieł kontaktowych.

Rodzaj soczewek zależy od typu naszej wady wzroku. Astygmatyzm niezłożony wyrównuje się dzięki soczewkom cylindrycznym o osi prostopadłej do korygowanego południka. W przypadku astygmatyzmu złożonego natomiast korzysta się z soczewek torycznych, mających inny promień krzywizny w każdym z południków.

Keratotomia promienista

Klasyczną operacyjną metodą walki z astygmatyzmem jest zabieg, w którym dokonuje się na rogówce rozchodzących się promieniście wokół źrenicy głębokich nacięć, co zmienia siłę ogniskowania promieni świetlnych.

To najtańsza metoda, w dodatku charakteryzuje się sporą skutecznością, zabieg jednak wiąże się też z pewnym ryzykiem i z tego powodu obecnie już raczej przestaje się go stosować.

Leczenie astygmatyzmu laserem

Postęp techniczny przynosi nam coraz skuteczniejsze rozwiązania. Za pomocą lasera można z niezwykłą dokładnością wymodelować kształt rogówki, by odzyskała zdolność optymalnego załamywania świetlnych promieni. Leczenie astygmatyzmu laserem to szybki zabieg, niestety nie należy jednak do najtańszych.

Do najpowszechniejszych laserowych zabiegów należą LASIK i PRK. LASIK to dwuetapowa technika – najpierw odcina się część wierzchniego płatka rogówki, następnie przy użyciu lasera modeluje się odkrytą powierzchnię rogówki tak, by mogła ona od tej pory w prawidłowy sposób ogniskować obraz na siatkówkę.

PRK, czyli inaczej keratektomia fotorefrakcyjna, polega na modelowaniu laserem centralnej części rogówki. To pozwala z dużą skutecznością korygować wady do 2,5 dioptrii. Trzeba jednak uzbroić się w cierpliwość, nie można bowiem liczyć na równie szybki efekt jak w przypadku metody LASIK, a to dlatego, że podczas gojenia rogówka może przybrać inny kształt niż zamierzony – to ustala się dopiero po okresie roku i dopiero wtedy wiadomo, czy zabieg był udany.