Zespół stopy cukrzycowej jest jednym z najniebezpieczniejszych powikłań cukrzycowych. Nie można sobie pozwolić na zaniedbania, jeżeli chce się uniknąć tej wątpliwej przyjemności. Jak uchronić się przed stopą cukrzycową? I co zrobić, jeżeli na profilaktykę jest już za późno?

• Na czym polega zespół stopy cukrzycowej?
• Jakie są przyczyny stopy cukrzycowej?
• Jak zapobiegać stopie cukrzycowej?
• Jak leczy się stopę cukrzycową?

Na czym polega zespół stopy cukrzycowej?

Jakby nie wystarczało, że cukrzyca sama w sobie jest przykrą przypadłością, to jeszcze dodatkowo wiąże się niekiedy z poważnymi powikłaniami, a jednym z tych najgroźniejszych jest właśnie zespół stopy cukrzycowej. Dotyka on nawet dziesięć procent cukrzyków, a skutki mogą w konsekwencji nawet doprowadzić do sytuacji, w której konieczna będzie amputacja.

To schorzenie objawia się stanem zapalnym i owrzodzeniem, czasem także destrukcją tkanek głębokich, takich jak na przykład kości. Towarzyszy mu uczucie kłucia i mrowienia w nodze, a także bolesne skurcze mięśni, szczególnie mocno odczuwalne nocą. Występują też zaburzenia odczuwania temperatury i dotyku, skóra się łuszczy, rany gorzej goją.

Wyróżniamy dwa główne typy tego schorzenia. Stopa niedokrwienna jest bolesna, charakteryzuje się też chłodem. Nie można w dodatku wyczuć tętna. Jeśli któreś z naczyń krwionośnych zostanie uszkodzone, skutkiem jest martwica.

W przeciwieństwie do stopy niedokrwiennej, w przypadku stopy neuropatycznej nie odczuwa się bólu. To sprawia, że łatwo może dojść do fizycznych uszkodzeń kończyny. Gojenie ran jest utrudnione, bo chory, nie czując bólu, dalej chodzi na rannej stopie i naraża ją na pogłębienie urazów.

Jakie są przyczyny stopy cukrzycowej?

Zespół stopy cukrzycowej z reguły jest skutkiem długotrwałego, nieraz ciągnącego się przez lata, niewłaściwego leczenia cukrzycy, najczęściej typu 2. Duże stężenie we krwi glukozy ma toksyczne działanie na tkanki naszego organizmu, co szczególnie niekorzystnie odbija się na nerwach i naczyniach krwionośnych. W konsekwencji powstaje stopa cukrzycowa.

Jak zapobiegać stopie cukrzycowej?

Jak można z powyższego wywnioskować, aby nie dopuścić do tego rodzaju powikłań, nie można się zaniedbać. Trzeba na bieżąco kontrolować stan swojej cukrzycy i ilość glukozy we krwi. O stopy trzeba dbać szczególnie – codziennie je myć i uważnie oglądać, również między palcami, aby żadna rana, wrzód czy pęcherz nie umknęły naszej uwadze. Trzeba zwracać też uwagę na wszelkie zadrapania, pęknięcia czy stwardnienia.

Odradza się chodzenie boso. Trzeba nosić miękkie i wygodne obuwie. Trzeba też codziennie zmieniać skarpety i to najlepiej takie z naturalnych włókien. Stóp nie można przegrzewać, ani długo moczyć.

Zaleca się, by nie obcinać dokładnie kącików paznokci (nie robić zaokrągleń), bo takie postępowanie może się przyczynić do wrastania paznokcia i powstania zadziorów.

Swoje znaczenie ma także właściwa dieta, bogata w witaminy A, C i E, oraz produkty zawierające antyoksydanty. W ogóle warto przestawić się na zdrowy styl życia, by nie dopuścić do otyłości, która jest dodatkowym czynnikiem ryzyka.

Jak leczy się stopę cukrzycową?

Gorzej, jeśli na profilaktykę jest już za późno. Wtedy trzeba już zastosować leczenie specjalistyczne, mające przede wszystkim wyrównać poziom cukru we krwi i innych ważnych wskaźników. Lekarze przepisują też antybiotyki. Stopę neuropatyczną odciąża się dzięki specjalnym butom i wkładkom terapeutycznym.

Jeśli większe powierzchnie stopy zostały objęte martwicą, wtedy trzeba usunąć je chirurgicznie. W skrajnych przypadkach, kiedy stan zapalny lub martwica zagraża już życiu pacjenta, niezbędna jest niestety amputacja.