Co by było, gdybyśmy mieli problemy z otwieraniem ust? Nietrudno stwierdzić, że znacznie utrudniałoby nam to codzienne funkcjonowanie. Nawet najzwyklejsze, prozaiczne czynności zaczęłyby sprawiać nam problem. Właśnie taki problem mają ludzie, cierpiący na szczękościsk.

• Co to jest szczękościsk?
• Jakie są przyczyny szczękościsku?
• Jak rozpoznać szczękościsk?
• Szczękościsk – jak leczyć?

Co to jest szczękościsk?

Szczękościsk to stan, w którym albo w ogóle nie potrafimy otworzyć ust, albo jesteśmy zdolni zrobić to tylko połowicznie. Jest to dolegliwość nie tylko przykra, ale i utrudniająca zwykłe, codzienne czynności. Gryzienie posiłków a nawet mówienie jest w tych warunkach trudne, a czasem wręcz bolesne.

Jakie są przyczyny szczękościsku?

Mięsień żwacza, mięsień skroniowy i mięśnie skrzydłowe tworzą razem zespół mięśni stawu skroniowo-żuchwowego. To właśnie ich nagły skurcz jest przyczyną szczękościsku i wszystkich związanych z nim problemów.

No dobrze, ale co jest powodem samego skurczu? Czynnikiem sprawczym jest ból, zwykle wywoływany przez zmiany chorobowe w obrębie lub bezpośrednim sąsiedztwie stawu skroniowo-żuchwowego, ale i w innych, odleglejszych partiach naszego organizmu. Na skutek takiego bodźca do mięśni twarzoczaszki przesyłane są impulsy nerwowe bezpośrednio odpowiedzialne za skurcz.

Można zatem powiedzieć, że szczękościsk nie jest schorzeniem sam w sobie, lecz objawem towarzyszącym innym przypadłościom, a trzeba przyznać, że jest ich cały obszerny katalog. Przyczyną szczękościsku mogą być więc na przykład poważne choroby ośrodkowego układu nerwowego, takie jak wylew, udar, ropień czy guz mózgu, a także zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, padaczka, tężec, stany zapalne gardła, bakteryjne zapalenie ślinianek czy histeria.

Często zatem są to choroby ogólne organizmu, choć naturalnie równie często w grę wchodzą specyficzne schorzenia w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego czy też ogólnie jamy ustnej, zwłaszcza takie, które wiążą się ze stanem zapalnym. Może to być ropowica dna jamy ustnej, zębopochodne zapalenie okostnej, powikłania po ekstrakcji zębów trzonowych, nowotwór, dysfunkcja skroniowo-żuchwowa, bruksizm czy wrodzone zesztywnienie stawu skroniowo-żuchwowego. Także urazy fizyczne mogą być przyczyną szczękościsku.

Jak rozpoznać szczękościsk?

By móc skutecznie leczyć szczękościsk, trzeba naturalnie prawidłowo zdiagnozować jego przyczynę. W tym celu na początek zaleca się badania laryngologiczne, ponieważ stany zapalne czy urazy stawu skroniowo-żuchwowego należą do najczęstszych powodów. Jeżeli takie badanie nie wykaże żadnych nieprawidłowości, naszym następnym przystankiem powinien być gabinet stomatologiczny. Tutaj dentysta będzie mógł potwierdzić lub wykluczyć zębopochodne przyczyny.

Zazwyczaj taka procedura wystarczy, by zlokalizować źródło problemów, jeśli jednak te działania nie wykażą, jakie są powody dolegliwości, można przeprowadzić jeszcze badania neurologiczne, EEG czy RTG, dzięki którym uda się ustalić, czy za nasze kłopoty nie należy obarczyć winą dolegliwości ośrodkowego układu nerwowego lub padaczki.

Szczękościsk – jak leczyć?

Jak sobie powiedzieliśmy, szczękościsk jest raczej objawem niż chorobą samą w sobie, dlatego postępowanie medyczne ma na celu przede wszystkim usunięcie schorzenia, będącego jego przyczyną. Jeśli winne są zęby, trzeba je wyleczyć. Jeżeli przyczyną jest infekcja wirusowa, bakteryjna bądź grzybicza, stosuje się leki, które pomogą nam wyjść z tego stanu.

Jeśli to dysfunkcja stawu skroniowo-żuchwowego leży u źródła naszych cierpień, często stosowaną metodą jest założenie szyn okluzyjnych. Zakłada się je na górny łuk zębowy i nosi przez około osiem godzin na dobę. Polepszają one ruchomość stawu, zmniejszając przy tym napięcie mięśni, dzięki czemu możliwy staje się ich rozkurcz. To zapobiega zaciskaniu zębów i pomaga uniknąć bólu.